Examined herein are geographical names in the Middle Polish (16th and 17th century) translations of the New Testament (hereinafter NT). It has been decided not to include issues pertaining to the etymology of NT names, the relationship between the name and the object, concerning archaeology and biblical philology in general, focusing mainly on the linguistic structure of toponyms in old NT translations, methods of bringing them closer to the native reader (various mechanisms of adaptation to the Polish language) and on stylistic and pragmatic conditions related to the basis of translation, translation strategies and relation to the tradition of earlier translations.
The equivalents of NT one-word toponyms, compilations and toponymic descriptors have been collected based on available glossaries and concordances (e.g. GPSS) from nine translations made in the sixteenth and seventeenth centuries. Next, individual equivalents of geographical names within the same biblical locations in all included texts have been examined. The oldest of the included texts is the earliest known full Polish translation of NT from 1553 by Stanislaw Murzynowski. The most recent of the texts in the analyzed period is the Gdansk Bible, published in 1632, which crowns the era of Middle Polish biblical translations.
The body of texts from which toponyms have been extracted consisted of various Middle Polish NT translations. These are varied in scope:
• sources (based on the Greek text of NT – Textus Receptus; based on the Latin Vulgate),
• religious circle in which and for whose needs they were created (Catholic/Protestant),
• translation methods: literal translations (created in the spirit of verbum de verbo principle or free translations).
The methodological background to the research is primarily onomastics, and its sub-discipline called translation onomastics (Gałkowski 2018). The translational propria nomina have been examined from the perspective of diachronic linguistics: the philological method — variants of names have been extracted from old printed texts, as well as contrastive method in the narrow sense — because variants of individual names have been compared in different translational realizations of the source text(s) — and to a lesser extent — in the context of traductology.
Książka Rafała Zarębskiego to studium na wysokim poziomie refleksji naukowej, wpisujące się w serię monografii dotyczących polszczyzny przekładów biblijnych XVI i XVII wieku, które w ostatnich latach ukazały się na rynku krajowym i zagranicznym. Uzupełnia wiedzę na temat polszczyzny renesansowej, a w szczególności polszczyzny biblijnej, zwłaszcza w jej planie onomastycznym. Autor ukazał przejęte do polszczyzny nowotestamentowe nazwy geograficzne zarówno w aspekcie formalnym, jak i stylistycznym oraz semantycznym. Na podstawie pozyskanych danych sporządził też Słownik nazw geograficznych i ich ekwiwalentów w polskich przekładach Nowego Testamentu z XVI i XVII wieku, będący niezwykle wartościowym naukowo dopełnieniem monografii.
Publikacja wraz ze słownikiem to pozycja w pełni oryginalna zarówno na polskim, jak i zagranicznym rynku wydawniczym. Stanowi studium pionierskie, jeśli chodzi o materiał empiryczny, który został poddany analizie lingwistycznej, a także nowatorskie, jeśli chodzi o założenia metodologiczne, splatające w jedno zagadnienia z onomastyki, semantyki, diachronicznych studiów filologicznych, filologii biblijnej, teolingwistyki, lingwistyki antropologicznej, translatologii, teorii wariantywności i historii języka polskiego.
No comments:
Post a Comment