Onomastic Highlights of 2018

Having access to the statistics of e-Onomastics, ICOS on Facebook and ICOS on Twitter, I decided to sum up the most interesting onomastic highlights of the outgoing year. Fisrt, I've counted together all visits on my blog e-Onomastics, all reactions on Facebook and all engagements on Twitter. Thereto, I've added comments and likes. Then, I divided all post into categories and made an overall rating.


Let's have a look how rich the year of 2018 was (within brackets you may see ranking points) :


Top 10 of onomastic journals and periodics:

(569) Voprosy onomastiki (Problems of Onomastics) / Vol.15.
(159) Acta onomastica / Vol.59
(139) Österreichische Namenforschung / Beihefte 6
(131) Namenkundlichen Informationen / Band 109/110 "Namen in Europa"
(124) Λογος όνομαστική / № 6
(119) Rivista Italiana di Onomastica / Vol. XXIII + XXIV
(110) Onomastica Lipsiensia  / Band 13 "Namen und Berufe"
(108) Folia onomastica Croatica / Nr.26
(95)  Onomastica Canadiana / Nr. 95-96
(94)  Nouvelle Revue d'Onomastique / n°59-60

Top 10 of onomastic publications: 

(204) Onomastics between Sacred and Profane
(204) The Political Life of Urban Streetscapes: Naming, Politics, and Place
(144) Proceedings of the 4th International Conference on Onomastics "Name and Naming"
(128) Namen und Geschlechter, Studien zum onymischen Un/doing Gender
(109) Topography and Toponymy in the Ancient Near East: Perspectives and Prospects
(84)   Katharina och namnen (Vänskrift till Katharina Leibring på 60-årsdagen)
(79)  Toponymie et ressources géologiques en Amérique du Nord (Québec) 
(72)  Proper names in professional translation / Eigennamen in der Fachübersetzung
(65)  L’appellativisation du prénom, Étude contrastive allemand-français
(61)  L'onomastique en negro-culture : dits et non-dits

Friends and colleagues we lost in 2018 (no ranking, chronological order): 

Prof. Ricaro Cierbide (1936-2018, Spain) 
Dr. Jordi J. Costa (1939-2018, France) 
Prof. Thorsten Andersson (1929-2018, Sweden)
Prof. Lyubomir Beley (1962-2018, Ukraine)
Prof. Milan Majtán (1934-2018, Slovakia)
Dr. George Redmonds (1936-2018, United Kingdom)
Dr. Teodolius Witkowski (1930-2018, Germany)
Prof. Vasily Bondaletov (1928-2018, Russia) 
Dr. Gerhard Koß (1933-2018, Germany) 
Prof. Aleksandra Cieślikowa (1936-2018, Poland) 

Top 20 onomastic events in 2018:

(710) 21st International and Nationwide Conference on Onomastics (MiOKO) in Poland
(381) ICOS Board of Directors 2017-2020 Meeting at the Helsinki University
(289) The 2018 Medium Ævum Day Conference: Names and Identity in the Medieval World
(269) International conference “Onomastic Investigations” in Riga
(267) NORNA's 48'e symposium i Göteborg
(258) 52nd Meeting of the Canadian Society for the Study of Names
(255) 20th NSSA International Congress (South Africa)
(248) 6ο Πανελλήνιο Ονοματολογικό Συνέδριο
(232) Tagung 2018 Namengeographie in Mainz
(197) UNGEGN Scientific Symposium in Brussel
(184) Symposium "Namenforschung im Spannungsfeld von Wissenschaft und Öffentlichkeit"
(176) VI Jornada de la Societat d’Onomàstica
(174) 2nd Ostrava Onomastic Meeting
(162) Welsh Place-Name Society Conference Day in Bangor
(159) Colloque « Le nom propre en poésie »
(152) VII Convegno nazionale di Toponomastica femminile
(148) 1st Conference on Pokémonastics
(146) XXVIII Jornada d'Antroponímia i Toponímia
(111) Colloque de la Société française d'onomastique
(98)  XXIII Convegno internazionale di Onomastica&Letteratura

New Databases and databanks available in 2018

(191) Place Names Database of the Institute of the Estonian Language (KNAB)
(132) Bibliography on commercial names by Ilia Baranov
(125) Basque Onomastics Database (EODA)
(86)   Bibliographie de l'onomastique française
(76)   List of Standardised Welsh Place-names
(70)  Gazetteer with more than 2 million place names for Scotland, England and Wales (1888-1913)
(60)  Etymologiebank bevat nu ook plaatsnamen
(39)  Toponymie de la France (PANDOR)

Trainings 2018: 

(154) Regional Training Program in Toponymy (Philippines)

(87)  Onomastics Training Week by Persia & Babylonia project

Videos 2018: 

99 Using place-names to build absolute chronologies for language

84 Zinātniskās konferences “Onomastikas pētījumi” preses konference

51 Actes vidéo d’un colloque « Nommer les nouveaux territoires en Bretagne » 

Ономастика Казахстана «Online»

Prestigious award is granted to microtoponymic research

December 12th, the book “Microtoponymy of Eastern Paliessie in the context of the development of a regional lexical system” by Vadzim Shkliaryk was awarded the prestigious prize of the International Congress of Belarusian Studies as the best scientific publication of 2017 in the nomination “Humanities. Monographs”. Our congratulations!

Interview with the author on the occasion of awarding (in Belarusian) – https://people.onliner.by/2018/12/17/palesse.


12 снежня кніга В. А. Шклярыка «Мікратапанімія Усходняга Палесся ў кантэксце развіцця рэгіянальнай лексічнай сістэмы» атрымала прэстыжную прэмію Міжнароднага кангрэса даследчыкаў Беларусі як найлепшая навуковая публікацыя 2017 года ў намінацыі «Гуманітарныя навукі. Манаграфіі». Віншуем!

Інтэрв'ю з аўтарам з гэтай нагоды – https://people.onliner.by/2018/12/17/palesse.

Conférence "Les noms donnés aux enfants trouvés en Wallonie à la charnière des 18e et 19e siècles"

SFO

Lundi 21 janvier 2019

Les noms donnés aux enfants trouvés en Wallonie à la charnière des 18e et 19e siècles

Par Jean Germain (Commission royale de Toponymie et de Dialectologie - Bruxelles)

L'abandon des enfants atteint un paroxysme à la fin de l'Ancien Régime et au début du 19e siècle. Le phénomène est surtout urbain. Les quatre grandes villes de Wallonie (Liège, Namur, Mons, Tournai) servent de base comparative à l'étude.
Sous l'Ancien Régime, on donnait soit un nom unique qui tenait lieu à la fois de prénom et de nom, soit un surnom qui rappelait les conditions de sa découverte. Sous le Régime français, le statut juridique des enfants abandonnés va être régi d'abord par la loi des 15-25 pluviôse an XIII puis par le décret du 19 janvier 1811 ; ce dernier aura une influence considérable sur le mode d'attribution des noms en Belgique, bien après le rattachement de nos départements à la France. À partir de 1812, des stratégies particulières sont mises en place. À Namur, le fonctionnaire recourt systématiquement au Dictionnaire de Moreri ; de même à Tournai avec le recours à des noms de l'antiquité grecque. Mons se montre plus inventif dans le choix de surnoms.
Quelle postérité pour ces noms d'enfants trouvés ? D'après quelques sondages, le nombre de ces noms, malgré leur caractère artificiel, représente un pourcentage non négligeable du corpus des noms de famille en Belgique.

Archives nationales - Site de Paris, le CARAN (salle d'albâtre), à 15h00

Aleksandra Cieślikowa 1936–2018

onomastica

11 grudnia 2018 roku odeszła od nas śp. prof. dr hab. Aleksandra Cieślikowa, wybitna znawczyni nazw własnych, w latach 2006–2014 redaktor naczelny czasopisma „Onomastica”, kierownik Pracowni Antroponimicznej i Zakładu Onomastyki IJP PAN, przewodnicząca Komisji Nazw Miejscowości i Obiektów Fizjograficznych przy MSWiA, członek licznych gremiów językoznawczych. 

Pozostanie w naszej pamięci jako inspiratorka wielu badań onomastycznych, człowiek wielkiej dobroci i życzliwości. 

Msza święta i pogrzeb odbędą się 17 grudnia o godzinie 13 na cmentarzu Salwatorskim w Krakowie.

Ономастика слива реке Косанице

link

 У организацији Народне библиотеке Куршумлија одржано је представљање монографије проф. др Голуба Јашовића (са Филозофског факултета у Косовској Митровици), под називом „Ономастика слива реке Косанице“.

     О књизи су говорили проф. др Недељко Богдановић, проф. др Даган Лилић, в.д. директора Народне библиотеке - Небојша Гашић и аутор - Голуб Јашовић.

     Поред три краћа тематска оквира (Уводне напомене, Досадашња дијалектолошка и мономастичка проучавања, О говору околине Куршумлије), ова монографија садржи и два поглавља: Семантичка и творбена анализа и Ономастичка грађа.

     Према речима проф. др Недељка Богдановића, познатог српског лингвисте, књижевника и универзитетског професора у пензији:

     „Све што је човек у својој дугој историји дотакао руком, чулима и умом оставило је у језику траг. Све што је видео, чуо, осетио, замислио - он је именовао и именом могао пренети другоме. Са друге стране гледано, ако нечега у језику има, то је поуздан знак да је оно што је тим знаком именовао макар кад било плод људске праксе, мисли, осећања и искуства.

     Управо, свет је преко имена улазио у културу, а спознаја се преко поимања, преко представа и језика, претварала у знање, односно познавање.“

     Ономастика је посебна грана лингвистике, која се бави проучавањем личних имена (имена и презимена) и надимака, односно проучава значење и историју имена људи (антропоними) и имена места (топоними).

     Како је нагласио сам аутор, проф. др Голуб Јашовић, књига „Ономастика слива реке Косанице“, поред тога што је намењена људима са овог говорног подручја, јер на свеобухватан начин представља ово поднебље, послужила је и другима за научне, докторске и мастер радове.

     Проф. др Драган Лилић, рецензент, указао је на корист ове књиге за језичку науку, али и за етнологију, историју, географију, јер ће презентована грађа послужити и другим истраживачима.

     Лингвиста Недељко Богдановић каже да:

   „Језички подаци чувају стварност од заборава, и њихова вредност расте са протоком времена. У њима се крије повест векова, историја и цивилизација, много дуже од времена кад нека реалија именована језиком нестане са лица земље.

     Свашта се из ових записа може читати, а понајвише оно чега више у животу нема, или је на издисају, јер смо напуштајући село, гасили и његово називље.

     Дужност нам је да то сачувамо.

     Ако друго не можемо, сачувајмо макар памћење. Биће то тврда тапија нашега постојања, ако неком устреба да и то доказује.

     Књига др Голуба Јашовића има управо ту сврху.“

Estonia presents the Place Names Database (KNAB)

link

Submitted by Jakob Lenardič on 18 December 2018

---

The Place Names Database of the Institute of the Estonian Language (KNAB) is a multilingual and multiscriptual systematic database of geographical names covering Estonia and other countries. Its purpose is to facilitate the study and standardization of geographical names by providing information on their history and modern use. It has been planned as a linguistically-oriented database.

KNAB currently contains  approximately 46,000 entries related to Estonia and 108,000 entries related to other countries. Estonian geographical names include the following:

• street names;
• names of populated places;
• names of former manor houses;
• farm names (partially);
• names of administrative units (both modern and historic);
• names of natural features (rivers, lakes, islands, bogs, capes etc.).

The geographical names of other countries cover at least 1st-level administrative divisions of each country, some autonomous administrative units of Russia (notably North Caucasus) and some minority names from other parts of the world (e.g.. Basque, Tibetan, Welsh). KNAB also collects exonyms or conventional foreign names from many languages of the world, which are also published separately.

Please note that the database is not an authoritative source of official names in Estonia. While some feature types (e.g. street names of Tallinn, names of populated places in Estonia) are fully covered, others might not be. The official register of Estonian place names is maintained by the Land Board of Estonia.

The database is continuously updated. By giving access to both modern and historic records, the database provides researchers with the possibility to identify name forms across different languages and study their diachronic development. Uniquely, the database also provides geographical names in different scripts; besides Latin, there are names in Burmese, Chinese, Cyrillic, Devanagari, Greek, Japanese, Mongolian, Tibetan and many other scripts, strictly encoded according to Unicode. In the case of foreign names, it should be borne in mind that the data often reflect the de facto situation in a given country, so the names do not always correspond to the de iure status of certain regions. By contrast, country names follow the international naming conventions.

The users of the database include editors, translators, researchers, geographers and other specialists. The Estonian edition of the database (where the Estonian variants of the place names are listed as keywords) is used for example by the Estonian Wikipedia and the media when there is a need for more comprehensive listings than those given by dictionaries. In the English edition of the database, preference is given to local official names. The English data have been used in international research projects, which required multilingual name variants. For instance, in  the Named Entity Recognition and Classification project of the Joint Research Centre of the European Commission, Pouliquen et al. (2006) have used KNAB to develop a tool that recognizes geographical information in texts, which can be then visualised by tools such as Google Earth.

Figure 1: Visualising geographical information provided by KNAB in Google Earth with a tool developed by Pouliquen et al. (2006)

---

Blog post written by Peeter Päll and Kairi Tamuri, edited by Kadri Vider, Olga Gerassimenko, Darja Fišer and Jakob Lenardič

IV Международный семинар «Собственное имя в жизни литературы»

ссылка

В Русском центре Горловского института иностранных языков 18 декабря 2018 года в рамках проекта «Русская литература в Донбассе: проблемы возрождения духовного и культурного наследия Русского мира», реализуемого при поддержке фонда «Русский мир» прошел IV Международный очно-заочный научно-практический семинар «Собственное имя в жизни литературы».

Интерес к проблемам ономастики объединил учёных из городов Донецкой Народной Республики, Луганской Народной Республики, России и Белоруссии: Горловки, Донецка, Луганска, Сургута, Ростова-на-Дону, Симферополя, Севастополя, Санкт-Петербурга, Волгограда, Гродно. Наряду с вузовскими преподавателями непосредственное участие в семинаре принимали школьные учителя Горловки, магистранты, студенты Горловского института иностранных языков.

Работа семинара осуществлялась по следующим направлениям: имя литературного героя в произведениях русских и зарубежных писателей, роль географических названий в художественном мире произведений, мифопоэтические образы и литературная ономастика, собственное имя в драматургии, имя собственное в сравнительном литературоведении, актуальные вопросы ономастики и поэтонимологии, язык художественного произведения.

Открывая семинар, модератор мероприятия кандидат филологических наук, доцент кафедры мировой литературы и сравнительного литературоведения ГИИЯ Ольга Жарикова рассказала об актуальности темы, связанной с бурным развитием ономастических исследований во всём мире, целях и задачах, проанонсировала программу, регламент работы круглого стола и секционных заседаний.

С приветственным словом в адрес присутствующих выступила ректор Горловского института иностранных языков, руководитель Русского центра, доктор филологических наук, профессор Светлана Кочетова, которая напомнила, что в 2018 году исполнилось 90 лет со дня рождения Всеволода Михайлова – одного из основоположников литературно-художественной ономастики. Памяти этого выдающегося лингвиста, а также памяти Евгения Отина, основателя Донецкой ономастической школы, и посвящена научная встреча.

Работу круглого стола открыл доктор филологических наук, профессор, заведующий кафедрой русского и латинского языков Донецкого национального медицинского университета им. М. Горького Валерий Калинкин – ведущий представитель ономастической школы в Донецкой Народной Республике, много лет занимающийся проблемами поэтонимологии.

Поэтонимология – междисциплинарное научное направление, изучающее собственные имена в литературно-художественных текстах. Поэтика собственных имён в литературном произведении рассматривается в аспектах, обозначенных понятиями «поэтоним», «поэтонимосфера», «поэтонимогенез», «поэтонимография». Профессор Валерий Калинкин сформулировал задачи современных поэтонимологических исследований как специфического способа проникновения в поэтику, постижения смысла литературно-художественного целого произведения. Он отметил, что поэтонимология – не только преемница литературной ономастики, но и новый, актуальный этап в её развитии.

Доктор филологических наук, профессор, заведующий кафедрой истории русской литературы и теории словесности Донецкого национального университета Владимир Фёдоров рассказал о поэтической функции имени в поэме А. С. Пушкина «Медный всадник».

Доктор филологических наук, доцент, заведующая кафедрой мировой и отечественной культуры Донецкого национального университета Оксана Кравченко прочитала доклад на тему «“Он и она”: имена любви. От повести Н. Гоголя до фильма М. Муат», в котором проследила, как с помощью имени трансформировался смысл прозаического произведения в его мультипликационном воплощении.

Доктор филологических наук, профессор, заведующая кафедрой мировой литературы и сравнительного литературоведения, руководитель Русского центра в Горловке Светлана Кочетова представила доклад на тему «Поэтика имени литературного героя в рассказах В. Набокова».

С результатами исследования сатирических онимов в романе И. С. Тургенева «Дым» познакомила слушателей старший преподаватель кафедры мировой литературы и сравнительного литературоведения Горловского института иностранных языков Людмила Волосевич.

В выступлении кандидата филологических наук, доцента кафедры общего языкознания и славянских языков ГИИЯ Ольги Блюминой был продемонстрирован анализ поэтоконцепта «исток» в творчестве поэта Николая Тряпкина.

Магистрант второго года обучения филологического факультета Горловского института иностранных языков Антонина Полухина рассказала о проблемах перевода имён собственных на иностранный язык, в частности, описала опыт перевода рассказов А. Чехова на французский.

Все прозвучавшие доклады вызвали интерес у слушателей, множество научных вопросов, обсуждение которых часто переходило в дискуссии.

Завершился семинар докладами участников в формате секционных заседаний.

Call for papers "What’s (new) in a name. Onomastics, databases and the Ancient world" (CCC 2019)

link

Since 1998 the Celtic Conference in Classics has rotated among universities in Britain, France and Ireland. This is the first year that the CCC will expand into Portugal. The Conference will be held at the University of Coimbra from 26th to 29th June 2019. The CCC includes upwards of 20 panels on broad topics in Classics (Greco-Roman history, philosophy, literature, archaeology, reception) with roughly 15-20 presenters for each panel. The CCC allows each panel to explore fundamental questions in classical studies. Essentially, 20 large-scale conferences on major research topics in Classics are occurring simultaneously. It is recommended that scholars move between panels in order to shape interdisciplinary perspectives and approaches. Academic cross-fertilization is imperative. Specialist panels are open to experts from other subject-areas and scholars from different national traditions are encouraged to build international academic networks among their home institutions in order to foster future collaboration. The CCC is a democratic, inclusive organization and it invites scholars and students to discuss fundamental issues of Greco-Roman society and culture. The official languages of the CCC are French and English.

Nowadays, in the Digital Humanities era, plenty of projects have been creating new prosopographic databases, all of them with different approaches and interdisciplinary visions. This is an appealing research field that is quickly evolving thanks to digital tools and online resources. This panel aims to be a meeting point to discuss the new directions and perspectives on the studies of the ancient populations. Like Benet Salway wrote 25 years ago in his paper “What’s in a name. A Survey of Roman Onomastic Practice from c. 700 B.C. to A.D. 700”, JRS 84 (1994), pp. 124-145: “the fluid nature of onomastic practice reflects its susceptibility not only to linguistic factors but also political and social developments”. We need to address also the economic, juridical, methodological and technological aspects of onomastic research. Although the main focus will be the Graeco-Roman World, the interest of the panel would not be restricted to this.

The papers may relate to:

. Ancient population databases
. Multilingual and multicultural communities
. Interdisciplinary and/or transversal approaches to onomastic (epigraphy, linguistic, etc.)
. Prosopography versus onomastic
. Interpretation of the naming practices: juridical, political, economic and social aspects

The panel aims to bring together epigraphists, historians, papyrologists, philologists, computer experts in any stage of their careers (professors, postdoc, PhD candidates). It wants to connect researchers working on these topics and help to enlarge and develop the networks in the ancient onomastic branch of the Digital Humanities.

Papers at the CCC are usually 25-30 minutes long with 10-5 minutes for discussion; however, shorter presentations may also be considered. Prospective speakers are asked to send an abstract of no more than 300 words to M. Cristina de la Escosura at mcescosura@unizar.es by February 28st, 2019. Please include also full name, affiliation, contact information and desired paper length in the abstract.

CONGRESS DATE: 26-27-28-29/06/2019

LOCATION: Faculdade de Letras - Universidade de Coimbra (Coimbra, Portugal)

ORGANIZER: M. Cristina de la Escosura Balbás (U. Zaragoza)

INFO: mcescosura@unizar.es + https://www.celticconferencesinclassics2019.com/

Лекция «Этнограф Ахмад Сулейманов и его главный труд – «Топонимия ЧИАСССР»

ссылка

Основным трудом чеченского исследователя-краеведа, поэта, писателя, этнографа Ахмада Сулейманова является «Топонимия Чечено-Ингушетии», опубликованная впервые в четырех частях с 1976 по 1985 год. На сегодняшний день это наиболее полное описание топонимии Чечни и Ингушетии, а также вайнахских этногрупп-обществ.

На лекции работником музея будет представлен доклад с историей возникновения столь известного и кропотливого труда Ахмада Сулейманова. На лекцию приглашены представители ОМС, общества инвалидов, духовенства, учащиеся школ и работники общеобразовательных учреждений.

Литературно-мемориальный музей А. С. Сулейманова

Чеченская Респ., Урус-Мартановский р-н., с. Алхазурово, ул. А.Шерипова, д. 10А

Сайт: 

muzey-suleymanova.ru

Email: 

ami.muzey@mail.ru

Телефон: 

+7 (928) 476-17-28, +7 (928) 749-52-82

25

ВТОРНИК

ДЕКАБРЯ

Литературно-мемориальный музей А. С. Сулейманова

10:00 - 11:30

Λογος όνομαστική № 6

ссылка

ISSN 1996-8647

Главный редактор:

В. М. Калинкин

ОГЛАВЛЕНИЕ

Теоретические вопросы ономастики

Абашкина Т. Л. Имя собственное как научное понятие (на материале терминов соционики).
Беляева М. Ю. Проспективные ономастические номинации в речи: традиции и новаторство моделирования.
Верещагин Е. М. Неологизм XI в. – интуиция незамеченного ономастического феномена?
Калинкин В. М. Ономастика на страницах «Восточноукраинского лингвистического сборника».

Антропонимика

Крюкова И. В. Научные подходы к исследованию модного имени.
Назаров А. И. Восприятие имени вадим и его место в имянаречении дореволюционной России.

Топонимика

Ильин Д. Ю. Функционально-семантическое своеобразие региональных топонимов.
Пархоц Э. О. Материалы к словарю микротопонимов Верхнехавского р-на Воронежской обл. (по сёлам Никоново и Верхняя Плавица).

Гидронимика

Сёмушкин В. А. Семантические особенности микрогидронимов Воронежской области.

Поэтонимология

Буевская М. В. Круговорот судеб, образов и имён: подсистема поэтонимосферы романа Габриэля.
Гарсиа Маркеса «Cien años de soledad» («Сто лет одиночества»).
Ковалев Г. Ф. О чем говорят имена в романе А. С. Пушкина «Евгений Онегин».
Страхов И. И. Топонимия Тверской области в творчестве М. М. Пришвина.
Усачева А. В. Принципы именования персонажей в пьесах Э. Ионеско.
Федотова К. С. Антиномия «русско-французского» пространства в поздней лирике Г. Иванова.

Personalia

Калинкин В. М. Евгений Степанович Отин.

Сведения об авторах
Скачать выпуск журнала

Ономастика саласындағы оң өзгерістер жалғасын табады

ссылка

Даниал Ахметов Елбасының «Болашаққа бағдар: рухани жаңғыру» атты бағдарламалық мақаласын жұртшылық ыстық ықыласпен қабылдағаны белгілі. Мемлекет басшысының жақында жариялаған «Ұлы даланың жеті қыры» мақаласы қазір қоғамда қызу талқыланып жатыр. Бұл тарапта Шығыс Қазақстанда қандай жұмыстар атқарылды, алда қандай жоба-жоспарлар бар? Тәуелсіздік мерекесі қарсаңында Шығыс Қазақстан облысының әкімі Даниал Ахметов осы өңірдегі тілшімізді арнайы қабылдап, осы және өзге де сауалдарға жауап берді.

Алтай - адамзат өркениетінің ошағы 

- Даниал Кенжетайұлы, жасыратыны жоқ, Шығыс Қазақстанның ономастика саласына қатысты сын аз айтылмайтын. Әлі де ара-тұра сөз болып тұратынын жоққа шығаруға болмас. Десек те соңғы жылдары өңірдің ономастика саласында сең бұзылған секілді. Оң өзгерістерді жұрт көріп-біліп отыр. Әңгімеміздің әлқиссасын осы тараптан өрбітсек. 

- Ұлы замандасымыз, Елбасы Нұрсұлтан Назарбаев ұсынған «Рухани жаңғыру» бағдарламасы мен оның жалғасы ретінде таяуда ғана жарық көрген «Ұлы даланың жеті қыры» атты мақала тарихты таразылау, дәстүрдің озығын дәріптеу, барымызды жоғалтпай, келешек ұрпаққа жеткізу арқылы ұлттық сананы жаңғыртудың нақты жолдарын көрсетеді. Еліміздегі үлкен өзгерістерге қозғау болып отырған бұл құжаттар идеологиялық тұрғыдан жүргізіп жатқан салиқалы саясатың жемісі екендігін мойындауымыз керек. Мемлекет басшысы төл тарихымыздың тереңіне үңіліп, ғылымның бүгінгі жетістігі тұрғысынан қарайды. Әлемдегі жаһандық өзгерістердің көшінен қалмау үшін Ұлы даланы мекен етіп жатқан біздің халықтың бүгінгі ұрпақтарына ата-бабадан жеткен құнды рухани мұраларымызды көздің қарашығындай сақтауға үндейді. 

Шығыс Қазақстан - бірнеше мемлекетпен шектесіп жатқан көпұлтты аймақ. Тарихы тереңнен тамыр тартатын өңірден соңғы жылдардың өзінде теңдессіз жәдігерлер табылды. Біз арнайы бағдарлама қабылдап, Алтай мен Тарбағатай, Шыңғыстау мен Көкентаудың баурайын зерттеуді қолға алдық. Себебі, археология мен тарих ескерткіштері, өнер мен рухани құндылықтар тоғысқан бұл мекендер – Қазақстан халқының сан қырлы мұрасын қалыптастырып, ұлттық бірегейлігін сақтауда маңызды мәнге ие. 

Шілікті мен Берел, Елеке сазындағы қорғандардан табылған б.э.д. VIІI-VII ғасырлық жәдігерлер сол заманның өзінде ата-бабаларымыз табиғатпен үйлесім тауып, металлургия мен зергерлік өнерді терең меңгергендігін дәлелдейді. Белгілі қазақстандық археологтар – Зейнолла Самашев пен Әбдеш Төлеубаевтардың басшылығымен соңғы үш жылда жүргізілген зерттеулердің арқасында облыста БАҚ өкілдері «дала амазонкасы» атап кеткен сақ патшайымы мен «Алтын адам», 19 мыңнан астам артефактілер табылып, ұлттық тарихи қорымызды құнды деректермен толықтырды. Мұның барлығы Алтайдың адамзат өркениетінің ошағы, түркі әлемінің алтын бесігі болғанын анық айғақтайды. Кешегі Кеңестік қоғамның саяси жүйесіне тәуелді болған заманда ұлтымыздың тағылымды тарихын, бекзат болмысын танытатын, ата-бабаларымыздың жер мен судың табиғи, тарихи ерекшеліктеріне қарай берген атауларын халықпен санаспай, жаппай өзгерту үрдісі тек біздің елімізде ғана емес, Одақ құрамында болған республикалардың бәрінің де басында болған ауыр жағдай. Елбасының «Рухани жаңғыру: болашаққа бағдар» атты стратегиялық мақаласындағы «Туған жер» бағдарламасының негізгі мақсаты да - атамекеннің әр сайы мен қырқасын, өзені мен жер атауының рухани-танымдық маңыздылығына айрықша мән беріп, жас ұрпақты жаңа қазақстандық патриотизм тұрғысынан тәрбиелеу. 

Бір мәселені естен шығармауымыз керек. Елбасы өзінің «Ұлы даланың жеті қыры» атты мақаласында, ұзақ уақыттан бері біздің жерімізде өмір сүріп келе жатқан көптеген этностарға ортақ Қазақстан тарихы туралы айта келе, түрлі этностардың көптеген көрнекті тұлғалары ортақ тарихқа өз үлестерін қосқанын атап өтті. Рухани жаңғыру дегеніміз басқа халықтардың ролін төмендетіп, өзіміздің ұлылығымызды көрсету үшін жасалмайтынын үнемі қайталаумен келеді. Бұл жерде үлкен жауапкершілік қаншама ұлттың басын қосып отырған қазақ халқына тиесілі екені ерекше атаған жөн. Біз тарихи тағдыр тоғыстырған көпұлтты, біртұтас елміз. Сондықтан, нақты ғылыми деректерге сүйеніп, жаһандық тарихтағы өз орнымызды байыппен әрі дұрыс пайымдай отырып, елімізді мекендеп жатқан басқа ұлттар мен ұлыстардың мәдениеті, салт-дәстүріне құрметпен қарауға тиіспіз. Бүкіл қазақстандықтардың қызығушылығы мен мүддесі бір арнаға тоғысқанда ғана шешім дұрыс болады. Мысалы, Антон Чехов әлемдегі ең ұлы жазушылардың бірі деп танылған дарын иесі. Ол әлем әдебиетінің классигі. Оның шығармаларымен бірнеше ұрпақ сусындап өсті. Мұндай адамға көше атын беру орынды деп есептеймін. Сол сияқты белгілі жазушы, ойшыл, әлемнің ұлы жазушысы Лев Толстойдың да орны ерекше. Шәкәріммен хат алысқан кемеңгер жазушының елімізге қатысы жоқ деп кім айта алады? 

Александр Затаевичті қазақ өнерінің жанашыры болғанын бәрі біледі. Ол – Ақан сері, Біржан сал, Абай, Жаяу Мұса, Үкілі Ыбырай, Құрманғазы, Мұхит, Дәулеткерей, Тәттімбет шығармаларын алғаш рет жарыққа шығарып, ұлттық дәстүрлерді сақтаушылар мен дамытушылар жайында қайталанбас деректер жазып қалдырған этнограф. Затаевичтің «Қазақ халқының 1000 әні», «Қазақтың 500 ән-күйі» қазақ өнеріне қосқан баға жетпес байлық деп есептеймін. Ендеше, бір көшемізді осындай адамның құрметіне неге атамасқа?! ХIХ ғасырдың 30 жылдары азаттық жолында билік диктатурасына қарсы болған саяси күрескерлердің көбі Патшалық Ресейден жер аударылып қазақ жерін паналаған. Солардың бірі Адольф Янушкевич. Шығыс Қазақстанды түгелдей дерлік аралап, оның ішінде Семей, Аягөз жерлеріндегі сапарларынан құнды деректерді жазып қалдырған саяхатшы Янушкевичтің еңбегі қазақ елі тарихына қалдырылған құнды дүние емес деп кім айта алады?! Олай болса, жүз алпыс жылға жуық тарихы бар поляк-қазақ мәдени-әдеби байланысының көш бастаушысы болып саналатын Янушкевичке бір көшемізді неге бермеске?! Ал енді Дмитрий Менделеевтің әлемдік ғылымдағы орнын кім білмейді? Оның периодикалық жүйесін бүкіл дүние жүзі қолданып отырған жоқ па?! Сол сияқты, тұңғыш ғарышкер болған – Юрий Гагарин. Оның аэро-ғарыш саласына қосқан үлесін бүкіл әлем мойындаған. Олай болса, Менделеев пен Гагаринге берілген көше атауларын өзгерту керек пе? Жоқ. Олар бір ғана ұлтқа емес, барша адамзат өркениеті үшін қызмет еткен, ғылымда үлкен бетбұрыс жасаған тұлғалар. 

Тәуелсіздік, Достық, Ынтымақ, Бірлік сияқты ұлтты, халықты біріктіруші атаулар болады. Бұл мемлекеттік деңгейде базалық құндылықтарымызға айналған киелі ұғымдар. Оны халық та түсініп, өздері қолдау білдіріп келеді. Кешегі сұрапыл соғыс жылдарында ерлік көрсетіп, батыр атанған жерлестеріміз де бар. Оларды да ұмытуға болмайды. Зырян ауданының үш мектебіне Кеңес одағының батырлары В.Харин, А.Бикетов және С.Суминнің, Көкпекті ауданы Самар ауылының Мәдениет үйіне Ұлы Отан соғысы ардагері И.Федосовтың есімдері берілді. Атаулары табиғи ортасына байланысты қойылған көшелер болады. Луговая, Набережная, Степная, Заречная сияқты. Олардың саясат, не идеологияға қатысы жоқ қой. Жергілікті халықтың өз қалауымен, қабылдауына ыңғайлы болған соң аталып кеткен. Жалпы, көшеге ат беруде, оның қашықтығына, орналасқан орнына, тұрып жатқан халықтың ұлттық құрамына ерекше назар аударылуы тиіс деп ойлаймын. 

Өскеменде соңғы екі жылда 41 көше атауы өзгерді 

- Осы ретте облыс орталығы - Өскеменде ауыз толтырып айтуға тұрарлықтай жүйелі жұмыстар жүргізіліп жатқан секілді. 

- Иә. Бір ғана Өскеменнің өзінде соңғы екі жылда 41 көше атауы өзгерді. Бұл бағытта біздің нақты бағдарымыз бар. Кез келген өзгеріс халықтың оң бағасын алуы үшін оның қазақстандық бірегейлікке, тәуелсіздіктің идеалдарына, тарихи маңыздылығына сәйкес болуы аса маңызды. Халық кешегі өткен кеңестік-коммунистік режимнің де көлеңкелі тұстарын білу керек. Ұрпағымыз қай көшемен келе жатқанын, ол көшенің кімге арналғанын, ол адамның қандай болғанын нақты білгенде ғана біз рухани жаңғырамыз. Мысалы, Дзержинский, Ордженикидзе, Ворошиловтар кім?! Көше берерліктей елімізге қандай еңбек сіңірді? Қазақты қойып, жалпы бұқара халыққа олардан тиген пайда бар ма? Жоқ. Бірі қанады. Бірі тонады. Бірі халықты қынадай қырды. Ал бүгінгі ұрпақ сол кезеңдегі бүкпесі көп тарихты біле ме? Біздің мақсат - соны түсіндіру. Өскемендегі Карл Маркстың есімі берілген күре жолға Қаз дауысты Қазыбек бидің атын бердік. Қазыбек би кім? «Жеріміздің шетін жау баспасын, елімізден құт-берекесі қашпасын» деп атқа қонған, көпке үлгі кесімді сөзін айтқан дара тұлға. 

Облыстық ономастикалық комисия биылғы жылдың өзінде 4 отырыс өткізіп, 478 ұсынысты қарап, 321-і бойынша оң шешім қабылданды. Оның ішінде 291 көше, 14 әкімшілік-аумақтық бірлік, 9 нысан бар. Республикалық ономастикалық комиссияға жолданған ұсыныстар арасында Өскемен қаласындағы Ордженикидзе көшесін Сағадат Нұрмағамбетов көшесі деп атау, Революционная көшесін Қалихан Ысқақ, Дзержинский көшесін Әміре Қашаубаев, Киров көшесін Антон Чехов, Головков көшесін Бейбітшілік, Советская көшесін Александр Затаевич, Крупская көшесін Евгений Брусиловский, Октябрьская көшесін Мұхамеджан Тынышпаев, Меновное ауылындағы Советскаяны Адольф Янушкевич құрметіне атау сияқты ұсыныстар бар. 

-Халық бастап, өзіңіз қостаған Зырян қаласы мен осы аттас ауданға Алтай атауын беру туралы ұсыныс, бір ғана Шығыс емес, күллі Қазақстан халқын серпілткен керемет жаңалық болды. Зырян қашан Алтай болады?

- Алтай – сан түрлі халықтың шыққан жері, атажұрты. Сол себепті, біз қандай киелі жерде тұрып жатқанымызды ешқашан ұмытпауымыз керек. Бұл – ең алдымен тарихымызға тағзым. Аудан атын өзгерту экономикалық тұрғыдан да тиімді болары сөзсіз. Неге десеңіз, Алтай – брендтік атау. Бұл өңірге туристерді көптеп тартуға мүмкіндік береді. Түбі бір түркі жұрты үшін қасиетті мекен, киелі жер атанған Алтай атауын Зырян қаласы мен ауданға беру туралы жергілікті қауымдастықтың 20 мың адам қол қойған өтініші мен 239 жиналыстың қорытындысы бойынша ұсыныс-тілектер, ең алдымен, аудандық, кейін облыстық деңгейде қаралып, Үкімет жанындағы республикалық ономастикалық комиссияға ұсынылды. Мәселе бір ауыздан мақұлданған. Қазір тиісті ұйымдастыру-рәсімдеу шаралары жүріп жатыр. Бұл шаруа оңай болған жоқ. Оны да айтуымыз керек. Зыряндағы халықтың 85 процентін өзге ұлт өкілдері құрайды. Осыған қарамастан Зырян халқы жұдырықтай жұмылып, Алтай атауын жылы қабылдады. 

- Бұл бағыттағы жұмыстар, яғни атауларды «рухани жаңғыру» тұрғысынан қайта қарау алдағы уақытта жалғасатын болар. 

- Жалғасады. Бұл – заман талабы, уақыт өлшеміне сай маңызды мәселе. Бірақ, қайталап айтамын, бұл жерде науқаншылдыққа жол беруге болмайды. Атасының атына ауыл, көкесінің есіміне көше беруге жол берілмейді. Барлығы халықтың қалауымен, саналы түрде жүретін болады.

 - Даниал Кенжетайұлы, уақыт бөліп, әңгімелескеніңіз үшін алғыс білдіреміз.   

Әңгімелескен Азамат ҚАСЫМ, «Егемен Қазақстан»

53rd Meeting of the Canadian Society for the Study of Names 2019

Meeting of the Canadian Society

for the Study of Names

2019

University of British Columbia,

Vancouver, BC, Canada

Congress Theme: “Circles of Conversation”

 

The Society is a member of the Canadian Federation for the Humanities and Social Sciences (CFHSS or FedCan) and traditionally holds its annual meeting in conjunction with the Congress of the Humanities and Social Sciences (formerly the Learned Societies). At the meeting, members may present papers in formal theme sessions, participate in a toponymic fieldtrip and attend the annual general meeting of the Society.

In 2019, the CSSN will meet as part of the Congress of the Humanites and Social Sciences to be held at University of British Colombia, Vancouver, BC, Canada from June 1 to 7.

 

                                                         Future site of the annual congress:

                                      

University of British Columbia, Vancouver, BC, Canada

 

---

 

Call for papers

Form   [Word File]

 Please send  your paper proposal abstract 

to arrive by February 1st, 2019 using the following address:

jonathan.lofft@mail.utoronto.ca

Annual Conference of the Institute for Bulgarian Language

The Conference solicits original research into various fields related to the study of Bulgarian language, such as: contemporary Bulgarian language, Bulgarian lexicology and lexicography,terminology and terminography, history of Bulgarian language, Bulgarian dialectology, Bulgarian etymology, Bulgarian onomastics, ethnolinguistics, general and comparative linguistics, computational Linguistics. 

Conference dates and location: 

15 May 2019, Sofia, Bulgaria

Call for Papers: 

The Institute for Bulgarian Language Prof. Lyubomir Andreychin is pleased to announce the forthcoming installment of its Annual Conference (ConfIBL2019) which coincides with and marks the 150th anniversary of the establishment of the Bulgarian Academy of Sciences 


Scope: 

The Conference scope covers (but is not limited to) the following areas: 

Contemporary Bulgarian Language 
Bulgarian Lexicology and Lexicography 
Terminology and Terminography 
History of Bulgarian Language 
Bulgarian Dialectology 
Bulgarian Etymology 
Bulgarian Onomastics 
Ethnolinguistics 
General and Comparative Linguistics 
Computational Linguistics 


Information for authors: 

Papers should be submitted anonymously in Bulgarian or English. The maximum length is 15 standard pages (including references). Papers will be accepted on the basis of a positive evaluation made by anonymous reviewers. The final versions of the accepted papers should be submitted for publication before the Conference (see Important dates). 
Papers should comply with the instructions published on the Conference web page http://ibl.bas.bg/confibl2019/. As reviewing will be double-blind, papers submitted for review should not include the author(s)’ name(s) and affiliation(s). Self-references that reveal the author’s identity should be avoided. 
Papers should be submitted and reviewed using the conference management system EasyChair. Submissions should be made in .pdf format through the Conference log in page. Authors who do not have an EasyChair account should create one through the EasyChair main page. The deadline for submission of papers is 15 February 2019. 
With a view to identifying the highlights and main areas of the forthcoming edition of the Conference, authors are encouraged to send a preliminary title for their paper to the Conference email address confiblibl.bas.bg not later than 15 December 2018. 
All accepted papers will be published in the Conference Proceedings which will be submitted for review to ISI Web of Science and other international indexing data bases. 
The Proceedings of the International Jubilee Conference of the Institute for Bulgarian Language held in 2017 has already been indexed by ISI Web of Science.  


Schedule: 

15 February 2019: Paper submission deadline 
1 April 2019: Author notification deadline 
13 April 2019: Submission of accepted papers 
10 May 2019: Official electronic version of Proceedings available 
15 May 2019: Conference; hardcopy Proceedings available 


Organising Committee: 

Maya Vlahova-Angelova – Bulgarian Academy of Sciences, Bulgaria (Chair) 
Tsvetana Dimitrova – Bulgarian Academy of Sciences, Bulgaria 
Mariana Georgieva-Bencheva – Bulgarian Academy of Sciences, Bulgaria 
Tsvetelina Georgieva – Bulgarian Academy of Sciences, Bulgaria 
Ana Kocheva-Lefedzhieva – Bulgarian Academy of Sciences, Bulgaria 
Svetlozara Leseva – Bulgarian Academy of Sciences, Bulgaria 
Ivo Panchev – Bulgarian Academy of Sciences, Bulgaria 
Kristiyana Simeonova – Bulgarian Academy of Sciences, Bulgaria 
Simeon Stefanov – Bulgarian Academy of Sciences, Bulgaria 
Milen Tomov – Bulgarian Academy of Sciences, Bulgaria 
Mariyana Tsibranska-Kostova – Bulgarian Academy of Sciences, Bulgaria 


Contacts: 

Conference web page: ConfIBL2019 (http://ibl.bas.bg/confibl2019/) 
Email: confiblibl.bas.bg 

Looking forward to your contributions! 


ConfIBL2019 Organising Committee