For anyone interested in genealogy, linguistics, or the rich history of the Eastern European borderlands, a groundbreaking resource has just been published: the "Etymological and Motivational Dictionary of Ukrainian Historical Surnames in Eastern Lublin" by Marcin Kojder. This comprehensive work opens a window into the cultural and linguistic tapestry of eastern Poland, shedding light on the origins and meanings of over 4,900 historical Ukrainian surnames from the region.
Exploring a Historical Borderland
Eastern Lublin, historically a borderland between Polish and East Slavic cultures, has long been a melting pot of ethnicities and traditions. Since the tribal and early statehood periods, this area was home to both Polish and Ruthenian (Ukrainian) communities. Over centuries, these groups coexisted, influencing one another linguistically, culturally, and religiously. This unique intersection gave rise to a rich, hybrid onomastic tradition.
The region's dual identity is reflected in its historical surnames, which combine features of both Ukrainian and Polish linguistic traditions. However, understanding these names and their etymologies can be challenging, especially for those unfamiliar with East Slavic anthroponymy. This dictionary addresses that gap, offering a detailed analysis of surnames that bridge the Polish-Ukrainian cultural divide.
What the Dictionary Offers
The "Etymological and Motivational Dictionary of Ukrainian Historical Surnames in Eastern Lublin" documents the personal names of the Ruthenian (Ukrainian) population living in this borderland during the 17th to 19th centuries. Key highlights of this monumental work include:
- Over 4,900 entries: Each surname is meticulously analyzed, providing its linguistic features, etymology, and historical context.
- Rich source material: The dictionary is based on handwritten records from the archives of Uniate parishes in the former Chełm diocese, dating from 1596 to 1810.
- Bilingual character: The entries capture the linguistic interplay between Ukrainian and Polish, reflecting the complex cultural landscape of the time.
Geographically, the dictionary focuses on areas that today fall within the eastern part of the Lublin Voivodeship and the northeastern fringes of the Podkarpackie Voivodeship. These regions once served as a crossroads of East Slavic and West Slavic traditions, making them an ideal subject for this scholarly endeavor.
More Than Just a Dictionary
While this work is an invaluable resource for linguists and historians, its appeal goes far beyond academia. It serves multiple purposes, including:
- Genealogical research: Helping individuals trace the origins and meanings of their family names.
- Educational insights: Providing a deeper understanding of the region's history, culture, and population.
- Cultural preservation: Documenting the linguistic heritage of a community whose identity was shaped by centuries of interaction and change.
This makes the dictionary a must-have for anyone interested in local history, genealogy, or the fascinating world of names.
Preserving History, One Name at a Time
Marcin Kojder’s dictionary is not just a collection of names; it is a testament to the resilience and richness of a borderland that has witnessed centuries of cultural exchange. By documenting these surnames and their histories, the dictionary not only enriches our understanding of the past but also ensures that the stories behind these names are preserved for future generations.
Whether you are a scholar, a historian, or simply someone curious about the roots of surnames in the Lublin region, this work promises to be an indispensable guide. Dive into the dictionary and uncover the linguistic and cultural treasures hidden in the names of Eastern Lublin!
Słownik etymologiczno-motywacyjny ukraińskich nazwisk historycznych wschodniej Lubelszczyzny | Marcin Kojder
czwartek, 24 października 2024
Teren wschodniej Lubelszczyzny już w okresie plemiennym i wczesnopaństwowym był niejednolity pod względem etnicznym. Zamieszkiwały go zarówno plemiona polskie, jak i ruskie, tworząc dość szeroką strefę kontaktów i wzajemnych wpływów. W wyniku wielowiekowego współistnienia dwóch etnosów ziemie stanowiące historyczne pogranicze polsko-wschodniosłowiańskie były w przeszłości terenem styku dwóch kręgów kulturowych: wschodniosłowiańskiego z językiem ruskim (ukraińskim) i bizantyjską tradycją chrześcijańską, oraz zachodniosłowiańskiego z językiem polskim i rzymskokatolicką religią. Skutkiem obecności żywiołu ruskiego jest obecność we współczesnym polskim antroponimikonie nazw własnych osobowych proweniencji ukraińskiej, których prawidłowa analiza i etymologizacja bywa skomplikowana dla osób niebędących specjalistami w zakresie antroponimii wschodniosłowiańskiej.
Słownik etymologiczno-motywacyjny ukraińskich nazwisk historycznych wschodniej Lubelszczyzny dokumentuje nazewnictwo ludności ruskiej (ukraińskiej) zamieszkującej tereny wschodniej Lubelszczyzny w XVII‑XIX wieku. Zawiera nazwy osobowe o cechach językowych zarówno ukraińskich, jak i polskich. Bazę źródłową Słownika stanowią materiały rękopiśmienne wyekscerpowane z akt parafii unickich byłej diecezji chełmskiej z lat 1596‑1810. Współcześnie tereny te leżą we wschodniej części województwa lubelskiego i północno-wschodnich krańcach województwa podkarpackiego. Słownik zawiera ponad 4900 haseł.
Praca, oprócz celów naukowych, może pełnić także zadania informacyjno-edukacyjne, wzbogacając wiedzę o lokalnej społeczności, co kieruje ją nie tylko do specjalistów, ale zwiększa adres odbiorców do szerokiego grona czytelników zainteresowanych historią regionu lub poszukujących informacji na temat pochodzenia nazwisk.
No comments:
Post a Comment